Το Κύτταρο
Αφού ολοκληρώσαμε την ενότητα των έμβιων και άβιων οργανισμών, ακολούθησε η ενότητα: Το Κύτταρο.
Βασικό κοινό χαρακτηριστικό των ζωντανών οργανισμών είναι ότι αποτελούνται από ένα ή περισσότερα κύτταρα. Το κύτταρο αποτελεί τη βασική δομική και λειτουργική μονάδα που εκδηλώνει το φαινόμενο της ζωής. Δεν είναι ορατά με γυμνό μάτι, γι' αυτό η ύπαρξή τους έγινε αντιληπτή μετά από την ανακάλυψη του μικροσκοπίου.
Βασικός στόχος της ενότητας είναι να καταφέρουν οι μαθητές να διακρίνουν τα βασικά μέρη ενός ζωικού και ενός φυτικού κυττάρου.
Παράλληλα να είναι σε θέση οι μαθητές να αναφέρουν ότι όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί αποτελούνται από κύτταρα και να αναφέρουν πως οι οργανισμοί διακρίνονται σε μονοκύτταροι και πολυκύτταροι και αυτό οφείλεται στον αριθμό των κυττάρων τους.
Μοιράστηκε στους μαθητές το παρακάτω φύλλο εργασίας:
Οι μαθητές διακρίνουν στο παραπάνω φύλλο εργασίας τα μέρη του κυττάρου, τα συμπληρώνουν στα κενά και τα αντιστοιχίζουν:
Ανεξάρτητα από το σχήμα τους, σε όλα τα κύτταρα μπορούμε διακρίνουμε τρεις κύριες περιοχές:
- την κυτταρική μεμβράνη, η οποία περιβάλλει το κύτταρο. Η μεμβράνη αυτή οριοθετεί το κύτταρο σε σχέση με το εξωτερικό του περιβάλλον και το φέρνει σε επικοινωνία με αυτό ελέγχοντας το είδος των ουσιών που εισέρχονται ή εξέρχονται από το κύτταρο.
- το κυτταρόπλασμα, μέσα στο οποίο παρατηρείται ένα πλήθος διαφορετικών δομών, που χαρακτηρίζουν τα κυτταρικά οργανίδια. Τα κυτταρικά οργανίδια επιτελούν τις ποικίλες λειτουργίες του κυττάρου, όπως τη σύνθεση πρωτεϊνών, την παραγωγή και αξιοποίηση της ενέργειας, την κίνηση του κυττάρου, τη διάσπαση άχρηστων ουσιών κ.ο.κ.
- τον πυρήνα, που περιέχει το γενετικό υλικό (DNA) στο οποίο βρίσκονται αποθηκευμένες οι πληροφορίες που ελέγχουν όλες τις κυτταρικές δραστηριότητες.
- το κυτταρικό τοίχωμα, ένα παχύ και ανθεκτικό περίβλημα, που βρίσκεται εξωτερικά της μεμβράνης.
- τους χλωροπλάστες, που περιέχουν χλωροφύλλη και βρίσκονται μόνο στα κύτταρα των πράσινων τμημάτων του φυτού. Στους χλωροπλάστες γίνεται η φωτοσύνθεση.
- τα χυμοτόπια, που είναι αποθήκες θρεπτικών ουσιών (π.χ. άμυλου) και καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος του φυτικού κυττάρου.
Τέλος έμαθαν πως ανάλογα με τον αριθμό των κυττάρων τους οι οργανισμοί διακρίνονται σε μονοκύτταρους και πολυκύτταρους. Στους μονοκύτταρους οργανισμούς το ένα και μοναδικό κύτταρο επιτελεί όλες τις λειτουργίες που είναι απαραίτητες στον οργανισμό. Αντίθετα, τα κύτταρα των πολυκύτταρων οργανισμών είναι εξειδικευμένα και επιτελούν συγκεκριμένη λειτουργία το καθένα.Μονοκύτταροι μικροοργανισμοί είναι τα βακτήρια, οι μύκητες, τα πρωτόζωα και οι ιοί. Μερικοί μικροοργανισμοί είναι παθογόνοι και μπορεί να προκαλέσουν διαταραχές στην υγεία του ανθρώπου. Οι περισσότεροι, όμως, όχι μόνο δεν είναι βλαβεροί, αλλά αντίθετα είναι απαραίτητοι στη φύση.
Στο τέλος αφού συμπλήρωσαν το Φύλλο Εργασίας με τα μέρη του Κυττάρου, χρωμάτισαν τα δύο είδη κυττάρων.
Θέλεις να μάθεις περισσότερα για τα είδη των κυττάρων. Άκου την παρακάτω παρουσίαση και Παίξε το παρακάτω παιχνίδι από το Φωτόδεντρο.